Belangrijke rol voor Planckendael
Zaterdag 6 september is internationale dag van de gier. Hiermee wordt aandacht gevraagd voor de bedreigingen van de gieren wereldwijd. Planckendael runt het Europees kweekprogramma en begeleidde half augustus een uitzetexpeditie van twee monniksgieren in de Verdon (Frankrijk). Deze dieren kregen voor het eerst ook een satellietzendertje mee.
Monniksgieren Monaco en Lucie zijn geboren in een Frans dierenpark maar kregen onlangs de vrijheid in de streek van de Verdon in het zuidoosten van Frankrijk. Deze twee roofvogels zijn een voorbeeld van de goede kweek van deze bedreigde vogels in zoos.
Marleen Huyghe is als Europees coördinator van deze vogels en curator vogels in Planckendael en ZOO Antwerpen heel trots op de goede kweekresultaten. Van de elf kuikens die dit jaar in Europese zoos het levenslicht zagen, werden er acht groot, een indirect resultaat van de datingvolière in Planckendael. Voor het eerst krijgen de uitgezette roofvogels een zender mee.
Stapje voor stapje
Monaco en Lucie, werden in mei geboren in een Franse zoo. Half augustus waren ze twaalf weken oud. De fase dat ze zelfstandig kunnen eten, maar nog net niet kunnen vliegen. Het ideale moment om hen te verplaatsen en ze een andere plek als hun geboorteplaats te laten inprenten. Op naar het zuiden van Frankrijk dus. Eerst kregen ze een plaats in een volière op de rand van de canyon, goed voor hun eerste vlieglessen.
Wie is wie?
Maar voor ze de vrijheid mogen proeven, moeten ze eerst met de verrekijker gemakkelijk herkenbaar zijn voor de onderzoekers. Daarom zijn ze voorzien van een herkenningsring en zijn enkele vleugelpennen gebleekt zodat ze van ver te identificeren zijn. Enkele pluimpjes werden afgenomen voor geslachtbepaling in de labo’s van ZOO Antwerpen.
Datingvolière in Planckendael
In Planckendael krijgen jonge monniksgieren uit verschillende dierentuinen de kans om hun ideale partner uit te zoeken. Goede, vrijwillige koppelvorming blijkt namelijk cruciaal om gezonde kuikens voort te brengen. Klikt het tussen twee dieren, dan is de kans op bevruchte eieren reëel, zo leert onderzoek ons. Van zodra de roofvogels hier een geschikte partner gekozen hebben, krijgen de koppels een plaats in een zoo in Europa om in alle rust te kweken en hopelijk jongen voort te brengen die dan op hun beurt in Frankrijk of Spanje kunnen rondvliegen in alle vrijheid.
Uitgezet
Sinds 1988 zijn er al 47 monniksgieren uitgezet in Frankrijk en Mallorca. Zeven dieren werden nog gespot en zijn zeker in leven. Acht vogels zijn gestorven en van de andere 32 vogels ontbreken gegevens. Omdat het in functie van hun bescherming essentieel is om meer te weten over hun gedrag, hun migratiepatroon en hun overleving, worden de uitgezette gieren sinds dit jaar van een zender voorzien. De wetenschappers van het Centre for Research and Conservation, het onderzoeksinstituut van ZOO Antwerpen, hopen met deze zenders voldoende gegevens te verzamelen om deze mooie roofvogels nog beter te kunnen beschermen.
Bedreigingen
Ondanks de bescherming en herintroducties blijft het aantal monniksgieren in de natuur dalen. Veel gieren sterven door vergiftiging. De plaatselijke bevolking gebruikt vergiftigde kadavers om wolven en vossen te bestrijden, die ook verorberd worden door de gieren. ZOO Antwerpen en Planckendael ijveren actief mee voor een strengere Europese regelgeving hieromtrent. Daarnaast worden er voederplaatsen ingericht, want een nijpend tekort aan kadavers is één van de andere problemen die het voortbestaan van de grootste roofvogel van Europa bedreigt. Verder zorgt verstoring van hun nestplaatsen voor een te kleine aangroei van jonge vogels. In Azië zijn hun veren dan weer in trek.
Jean uit Planckendael
Nog goed nieuws uit de Verdon. Jean, de monniksgier die in 2008 in Planckendael werd geboren en in hetzelfde jaar werd uitgezet in de Verdon, heeft voor het tweede jaar op rij een jong voortgebracht. Zeer speciaal want hij is de enige uitgezette monniksgier die zich tot nu toe voortplant.